Een blinde vlek voor milieuvervuiling

We hebben geen idee van de vervuiling, de ontbossing en het grondgebruik elders op de wereld om onze mobieltjes, tv’s en kleren te produceren. Die milieu-impact is voor Nederlanders een soort blinde vlek geworden omdat het in eigen land redelijk goed gaat.” Porcelijn, opgegroeid in Walem bij Valkenburg maar wonend in Amsterdam, heeft er een boek over geschreven: De verborgen impact. Op uitnodiging van communicatiebureau Dauw (Viastory red.) gaf ze een lezing in Maastricht.

Verbijsterd

De kiem voor haar boek werd vier jaar geleden gelegd. Haar man las in de krant dat de zestien grootste zeecontainerschepen evenveel zwavel uitstoten als alle auto’s op aarde bij elkaar. ,,Ik was verbijsterd, zeker toen ik besefte dat er duizenden van die schepen zijn.” Hij las ook dat er per seconde wereldwijd honderden bomen meer verdwijnen dan er worden geplant. Bomen die zuurstof produceren en CO2 uit de lucht halen, vruchtbare aarde vasthouden en dieren onderdak bieden.
‍

Spullen

Porcelijn was om. Ze verdiepte zich in de materie en schreef een boek vol voorbeelden van de schadelijke invloed van de mens op de planeet. In haar top tien blijkt het kopen van spullen met stip bovenaan te staan. „We kopen veel te veel onnodige dingen en gooien ze te gemakkelijk weg. Spullen zijn veel te goedkoop. Je zou de milieu-impact van de grondstoffen, de productie en het transport moeten meerekenen. True pricing is een belangrijk instrument.” Volgens Porcelijn zijn we in het rijke westen met 13 procent van de wereldbevolking verantwoordelijk voor meer dan de helft van de milieu-impact op aarde. Het eten van vlees staat op plaats twee. „De hele vleesketen is enorm schadelijk voor het milieu. Om veevoer te produceren, worden bomen gekapt, zodat er soja kan worden verbouwd. Voor veeteelt is heel veel land en water nodig, dat ook voor akkerbouw gebruikt had kunnen worden. Voor 1 kilo rundvlees is 15.000 liter water nodig. Daar had je 300 dagen van kunnen douchen. Met name koeien stoten ontzettend veel 300 dagen van kunnen Met name koeien stoten ontzettend veel schadelijke broeikasgassen uit.”
‍

Vegetarische huisdieren

Ook katten en honden die vleesbrokken eten, schaden het klimaat, zegt Porcelijn. „Amerikaanse huisdieren eten evenveel vlees als alle Fransen bij elkaar. De westerse vleesconsumptie kan 30 procent dalen als we in plaats van katten en honden vegetarische huisdieren nemen.” Zelf dreigde Porcelijn even last te krijgen van overdreven duurzaam gedrag. „Bij alles wat ik deed dacht ik na of het wel verantwoord was: mag ik wel warm douchen, een beker koffie kopen of een broodje kaas eten? Dat ging echt nergens over. Ik liep ‘ecorexia’ op. Dat is niet fijn. Gelukkig kwam ik bij zinnen. Nu doe ik gewoon wat de draagkracht van deze planeet kan hebben. Ik koop bijna geen spullen meer, en als ik het toch doe bij voorkeur tweedehands. Ik eet geen vlees meer en we hebben de auto weggedaan. Dat bevalt prima. We hebben thuis minder zooi, ik ben gezonder, kom vaker buiten en in plaats van met het vliegtuig. gaan we fietsend op vakantie.” Het is een levenshouding die meer mensen zouden moeten aannemen, aldus Porcelijn. „We even nu alsof we 1,6 planeten ter beschikking hebben. Dat gaat niet lang meer goed. De energievraag gaat enorm stijgen door de bevolkingsgroei en welvaartsgroei. Dat leidt tot vier graden opwarming van de aarde. Als alle mensen evenveel zouden consumeren als de rijke westerlingen nu doen, hebben we 3,6 planeten nodig. Over een paar decennia wonen er tien miljard mensen op aarde. Dan hebben we eigenlijk vier planeten nodig. Dat kan dus niet en het gaat – vrees ik – tot klimaatvluchtelingen en conflicten over schaarse grondstoffen en water leiden.”
‍

Denk na

Consumenten kunnen hun impact op het klimaat vrij gemakkelijk beperken, aldus de schrijfster. „Koop geen auto of deel hem, stop met vliegen, lever je oude mobieltje en laptop in zodat ze gerecycled kunnen worden. Denk na voor je oude kleren weggooit en nieuwe aanschaft. Bij het maken van een spijkerbroek komt evenveel CO2 vrij als bij een autorit van 150 kilometer en er wordt evenveel water voor gebruikt als bij 200 keer douchen.” Tot slot heeft ze nog een raadseltje in petto. Wat is schadelijker, nat scheren of met een scheerapparaat? Nat scheren blijkt het juiste antwoord: je kunt je drie minuten elektrisch scheren met dezelfde energie die je gebruikt als je de warmwaterkraan één seconde opendraait.

Noot – Dit artikel verscheen eerder in Dagblad De Limburger.